प्रशांत रामटेके संपादक प्रबोधिनी न्युज- पत्रकारितेचे उद्दिष्ट सत्य उघड करणे आणि समाजाला जागरूक करणे आहे. पण जेव्हा सत्य समोर आणणाऱ्यांनाच लक्ष्य केले जाते, तेव्हा हे फक्त समाजासाठीच नव्हे तर लोकशाहीसाठीही गंभीर चिंतेचा विषय ठरते.
मी, मयूर राईकवार, चंद्रपूरचा आम आदमी पार्टीचा जिल्हाध्यक्ष, मुकेश चंद्राकर यांना वैयक्तिकरित्या ओळखत होतो. त्यांच्या हत्येच्या बातमीने मला खोल धक्का दिला आहे. ही घटना फक्त त्यांचीच नव्हे तर संपूर्ण पत्रकारिता क्षेत्राची शोकांतिका आहे.
छत्तीसगडच्या बीजापूर जिल्ह्यातून आलेली एक हादरवून टाकणारी बातमी संपूर्ण पत्रकारिता क्षेत्राला हलवून गेली आहे. “बस्तर जंक्शन”चे संस्थापक आणि शोधपत्रकार मुकेश चंद्राकर यांचा मृतदेह एका सेप्टिक टँकमध्ये आढळून आला. हा तोच सेप्टिक टँक आहे, ज्यावर त्यांच्या मृतदेहाला लपवण्यासाठी वरून स्लॅब टाकून बंदिस्त करण्यात आले होते. ही घटना केवळ क्रूरतेच्या मर्यादा ओलांडते असे नाही, तर सत्य दडपण्यासाठी कोणत्या टोकाला जाण्याची तयारी आहे हे देखील दाखवते.
• भ्रष्टाचाराविरुद्ध आवाज उठवण्याचे परिणाम
मुकेश चंद्राकर नक्षलप्रभावित भागांतील जनमुद्दे आणि भ्रष्टाचाराविरुद्ध आवाज उठवणारे पत्रकार होते. त्यांची ग्राउंड रिपोर्टिंग आणि शोधपत्रकारिता यांनी त्यांना बस्तर आणि छत्तीसगडमध्ये एक ओळख दिली होती. त्यांचे लेखन अनेक वेळा प्रशासन आणि ठेकेदारांच्या संगनमताचा पर्दाफाश करत असे. पण यावेळी त्यांच्या प्रामाणिकपणा आणि धाडसाला त्यांच्या हत्येच्या रूपाने “बक्षीस” मिळाले.
या हत्येमागे काँग्रेस नेते आणि बीजापूरचे कुख्यात ठेकेदार सुरेश चंद्राकर यांचे नाव समोर आले आहे. हे तेच सुरेश चंद्राकर आहेत, ज्यांच्याविरुद्ध मुकेश यांनी अनेक वेळा भ्रष्टाचाराच्या बातम्या केल्या होत्या.
• बस्तरमधील पत्रकारितेवर मंडरते धोके
पूर्वी बस्तरमधील पत्रकारांना नक्षलवादी आणि पोलीस यांच्यात अडकण्याची भीती वाटत असे. आता त्यात ठेकेदार आणि राजकारणी देखील सामील झाले आहेत. ही घटना स्पष्टपणे दर्शवते की सत्य उघड करणे किती जोखमीचे झाले आहे. मुकेश यांची हत्या ही केवळ एका व्यक्तीची हत्या नाही; ती पत्रकारितेच्या मूल्ये आणि तत्त्वांची हत्या आहे. ही घटना प्रश्न निर्माण करते की बस्तरमधील पत्रकारिता आता कोणत्या आधारावर टिकणार?
• समाज आणि सरकारची भूमिका
ही घटना आपल्याला विचार करण्यास भाग पाडते की आपले समाज आणि प्रशासन त्या पत्रकारांचे संरक्षण करण्यात अयशस्वी ठरले आहे का, जे आपल्यासाठी सत्याच्या लढाईत उभे राहतात? सरकारने या घटनेची उच्चस्तरीय चौकशी करून दोषींना कठोर शिक्षा द्यावी.
• मुकेश चंद्राकर यांची वारसा
“बस्तर जंक्शन”च्या माध्यमातून मुकेश यांनी त्या आदिवासी आणि गरीबांची आवाज बनण्याचा प्रयत्न केला, ज्यांचा आवाज अनेकदा दडपला जातो. त्यांच्या हत्येनंतर त्यांच्या यूट्यूब चॅनेल आणि त्यांच्या केलेल्या रिपोर्टिंगला त्यांच्या वारशाच्या रूपात जपणे आणि पुढे नेणे आपली जबाबदारी आहे.
• शेवटी
हा सेप्टिक टँक, जिथे मुकेश यांचा मृतदेह सापडला, तो फक्त एक ढाचा नाही. तो पत्रकारितेची कबर बनला आहे. पण मुकेश यांच्या मृत्यूला वाया जाऊ दिले जाणार नाही. ही घटना आपल्याला प्रेरित करते की आपण अधिक सक्षम, अधिक संघटित होऊन भ्रष्टाचार आणि अन्यायाविरुद्ध लढा द्यायला हवा.
चंद्रपूरचे आम आदमी पार्टीचे जिल्हाध्यक्ष मयूर राईकवार, जे मुकेश चंद्राकर यांचे परिचित होते, यांनी या घटनेवर आपली भावना व्यक्त केली. त्यांनी आपल्या लेखनाच्या माध्यमातून सत्याच्या बाजूने लढणाऱ्या पत्रकारांना आणि सामाजिक कार्यकर्त्यांना सतर्क राहण्याचे आवाहन केले आहे.
“क्रांतिकारी सलाम” मुकेश चंद्राकर! तुमचे बलिदान व्यर्थ जाणार नाही.
